همه چیز درباره شبه بنسای جنسینگ

فیکوس میکروکارپا جینسینگ یا همون شبه بونسای جنسینگ چیست؟

فیکوس میکروکارپا با ریشه‌های خاص و تاج سبزرنگ خود با نام‌های مختلفی فروخته میشود: بونسای فیکوس میکروکارپا، ‏فیکوس رتوزا یا فیکوس جنسینگ. فیکوس میکروکارپا و فیکوس رتوزا بسیار شبیه هستند و حتی در برخی از منابع ‏گیاه‌شناسی هم‌معنی شناخته می‌شنود. بونسای فیکوس میکروکارپا درحقیقت گیاهی است که در فرم بونسای شکل گرفته. ‏فیکوس جنسینگ به دلیل شباهت ریشه‌های فیکوس با ریشه‌های جینسینگ (تصویر زیر) اینگونه نامیده میشود. اما باید در نظر داشته باشید، این گیاهان جنسینگ که در ایران تولید و فروخته می شوند جزو بونسای به شمار نمیان و به دلیل تغییرات و دستکاری هایی که شده اند و مشکلاتی که دارند پیشنهاد نگهداری اونها رو به عنوان یک درختچه بونسای نمیدیم بهتون…

البته ، برای این که به خوبی شبه بونسای جنسینگ رو بشناسین و تمام نکات رو دربارش بدونین پیشنهاد میکنم حتما ویدیو زیر رو مشاهده کنید:

(اگر ویدیو برای شما قابل مشاهده نیست، لطفا فیلترشکن تون رو روشن کنید)

برای آشنایی بیشتر با این گیاه و متوجه شدن دلایل صحبتهامون ادامه مطلب رو مطالعه کنید

همچنین جهت آشنایی با روش درمان شبه بونسای جنسینگ، این لینک رو کلیک کنید

و اما بهتر هست بدونین این جنسینگ ها چطور ساخته میشوند؟

فیکوس میکروکارپا جنسینگ در مقیاس صنعتی و بسیار وسیع عمدتا در چین و مالزی ساخته میشود. مراحل تولید این ‏شبه بونسای به صورت زیر است:‏

• این گیاه با قلمه و یا از طریق بذر کشت شده و سیستم ریشه ای و شاخ و برگ آن توسعه پیدا میکند. ریشه‌های ‏بزرگ و ضخیم ویژگی طبیعی این گیاه است، رشد ریشه‌ها را علاوه بر ایجاد شرایط مطلوب (دما،‌ نور، رطوبت) ‏توسط کود و هورمون تسریع میکنند. ‏
• فیکوس به دقت از خاک بیرون آورده میشود تا آسیب نبیند و سپس تنه با شاخ و برگها در بالای ریشه با فاصله ای ‏کوتاه از آن بریده میشوند. و ریشه‌های بزرگ را از خاک تمیز میکنند،‌ شستشو داده و با توجه به وزن ۵ گرم تا ۷ کیلوگرم یا بیشتر ‏نگهداری میشوند و گاهی با همین فرم به فروش میرسند.‏
• هر ریشه در گلدانی کاشته میشود و بخش بالایی آن بالای خاک قرار میگیرد. پوست روشن آن به مرور تیره و خشن ‏میشود.‏

• با استفاده از محرکهای رشد و هورمون جوانه‌های نابجای بخش باقی مانده ساقه را ‏تحریک به رویش میکنند

• اصولا در اکثر اوقات و مخصوصا در ایران با استفاده از پیوند سرشاخه پوشش جدیدی را بوجود می‌آورند و پیوندک آن اغلب از گیاه فیکوس و یا شمشاد است‏

• پیش از فروش این گیاهان با هورمونها و مواد بازدارنده‌ رشد اسپری میشوند. پس از مدتی زمانی که عملکرد بازدارنده‌ها پایان ‏پیدا کرد شاخه‌ها بلند و برگها بزرگ میشوند و فیکوس فرم شبه‌بونسایی خود را از دست می‌دهد. اگر مواد مغذی کافی ‏نباشند این شاخ و برگ جدید از ذخایر ریشه استفاده بیش از حد میکنند و در نتیجه ریشه چروکیده شده و تحلیل میرود. ‏هرس مرتب این گیاهان لازم است اما در هنگام هرس شیره سفید رنگ زیادی خارج میشود و گیاه ضعیف میشود.

خصوصیات گیاه جینسینگ :

راهنمای نگهداری از جینسینگ ها

نور :

فیکوس رتوزا یا جینسینگ محل نورگیری را میپسندد که دور از تابش مستقیم آفتاب باشد. مکانی بسیار سایه گیر برای این گیاهان نامناسب است هر چند در مقابل نور کم مقاومت خوبی دارد. پس اگر آنرا نزدیک پنجره‌ای که به سمت جنوب و یا غرب است قرار دهید خوشحال خواهد شد. اما توجه داشته باشید که نور مستقیم خورشید از پشت شیشه به گیاه نرسد، زیرا نور مستقیم زمانی که از شیشه رد شده و به گیاه برخورد کند ممکن است باعث ایجاد سوختگی بر روی برگهای گیاه شود. پس بهتر است مقداری از پنجره فاصله داده شود و یا نور از پرده توری رد شده و به گیاهتان برسد.

اگر از لامپهای گرمایشی استفاده مینمایید مراقب باشید که گیاه را زیاد نزدیک قرار ندهید و سعی کنید فاصله‌ی مجاز بین درختچه و لامپ حفظ شود. اگر جینسینگ رو به پنجره است روزانه آنرا ۹۰ درجه بچرخانید تا نور به همه جهات گیاه برسد.

آبیاری و رطوبت :

معمولا در بهار و تابستان هفته‌ای دو بار، در پاییز هفته‌ای یکبار و در زمستان هر دو هفته یکبار آبیاری  برای این گیاه کافی است. هرچه محیط روشن‌تر و گرم‌تر باشد آب بیشتری مورد نیاز است. توجه داشته باشید بین دو آبیاری خاک سطحی (معمولا تاعمق یک سانتی‌متری) باید خشک شود اما هیچ‌ گاه اجازه ندهید خاک کاملا خشک شود. برای بررسی می توانید خاک را با دست یا خلال دندان تست کنید و زمانی که تا یک سانتی سطح خاک خشک شد مجدد گیاه را سیراب کنید.

البته میزان آبیاری علاوه بر محیط نگهداری به خاک و گلدان گیاه نیز بستگی دارد، پس سعی کنید خاکتون دارای زهکش خوبی باشد و گلدان هم روزنه های کافی را داشته باشند تا آب اضافی باعث پوسیده شدن ریشه گیاه نشود.

برای آبیاری از آب بدون کلر با دمای اتاق استفاده کنید، می توانید آب را برای 24 ساعت داخل ظرفی قراردهید و بعد از آن استفاده کنید. اجازه ندهید آب به ریشه‌های هوایی بخورد و همین‌طور آب نبایست در پای گیاه جمع شود بلکه باید به سرعت جذب خاک شود. آبیاری بیش از اندازه موجب پوسیدن ریشه می‌شود. روزی یک و حداکثر دوبار صرفا برگهای جینسینگ را به صورت ملایم غبارپاشی (اسپری آب) نمایید. در این کار زیاده روی نکنید و برگها را با اسپری آب شستشو ندهید،‌ این کار موجب میشود تا گیاه مورد هجوم قارچ‌ها قرار بگیرد. در صورتی که در اقلیم خشک قرار دارید میتوانید برای ایجاد رطوبت مناسب از زیرگلدانی حاوی سنگریزه استفاده نمایید. کمبود آب موجب ریز برگها می‌شود ولی به محض اینکه شرایط بهتر شد برگها مجدد رویش میکنند.

دما :

بایستی نسبتا ثابت نگه داشته شود. حداقل ۱۶ و حداکثر ۲۷ درجه سانتی‌گراد باشد و از ۱۲ درجه کمتر نشود.

تغذیه :

 کود باید سرشار از نیتروژن،‌ ویتامین و اسیدفسفریک باشد و در فصل رشد (بهار و تابستان) هر دو هفته یکبار به گیاه داده شود. میتوانید در یک وعده زمانی پلت‌های کود را در خاک رها کنید و مجدد هر زمان که پلتها ناپدید شدند این کار را تکرار کنید . (۳ تا ۶ ماه). در پایان فصل رشد (شهریور) کوددهی را متوقف کنید.

البته کوددهی بسته به نوع خاک، زمان تعویضش، شرایط گیاه و حتی نوع کودها بستگی دارد که در بخش مربوطه توضیحاتش قرار داده شده

هرس :

حذف شاخه‌های جدید و جوانه‌ها در تمام طول سال (ترجیحا در بهار و تابستان) میتواند صورت گیرد. پس از رویش ۵ یا ۶ برگ در شاخه‌های جدید آنها را با هرس به دو یا سه عدد برسانید.

تعویض گلدان و یا هرس ریشه:

 برای اینکه سیستم ریشه فضای بیشتری برای رشد داشته باشد باید هر سال و یا هر دو سه سال یکبار در اوایل بهار درست پیش از آنکه فصل رشد آغاز شود تعویض گلدان صورت گیرد و خاکی که سرشار از مواد مغذی است و زه‌کشی خوبی دارد مورد استفاده قرار گیرد. درباره هرس ریشه جینسینگ ها با احتیاط عمل کنید و از متخصصین کمک بگیرید

خاک :

سی درصد ارگانیک ، هفتاد درصد خاکدانه شامل ۴۰٪ آکاداما با دانه‌بندی مختلف، یا لوم، ۳۰٪ شنی،‌ سنگریزه یا پومیس.

فرم‌دهی :

میتوانید از تکنیک‌های مختلف مانند سیم‌کشی، هرس و ظرف رشد استفاده نمایید. معمولا از فرم چتری یا راست نامنظم informal upright استفاده می‌شود.

تکثیر :

فیکوس جینسینگ را نمیتوان از راه قلمه برگ تکثیر نمود. و همچنین جینسینگ های پیوندی را هم نمی توان قلمه برگ زد، چون شاخه های اونها اصولا پیوندک های شمشاد یا میکروکارپا هستند. اما در کل برای این منظور از قلمه ساقه استفاده می شود. یکی دو برگ انتهای قلمه ساقه را بکنید. ساقه را در گلدان بسیار کوچکی که با بسترگیاهی مخلوط  potting mixبا پایه پیت پرشده و مرطوب باشد قرار دهید. سپس قلمه و گلدان را در کیسه تمیز پلاستیکی که آن را باد کردید و انتهایش را محکم بستید بگذارید. این کیسه پلاستیکی رطوبت را در خاک و اطراف برگ‌ها حفظ می‌کند. آن را درجایی قرار دهید که نور طبیعی فراوان غیرمستقیم دریافت کند. پس از ۴ تا ۶ هفته و به تدریج طی یک هفته پلاستیک را باز و خارج کنید. اکنون قلمه باید تعدادی ریشه سالم داشته باشد. سپس باید نگهداری و آبیاری را شروع کنید و به تدریج نور را افزایش دهید. با این روش یک درخت کوچک فیکوس خلق میکنید که در فرم جینسینگ نیست. این هنریست که پرورش به آن سالها آموزش نیازمند است.

آفات و بیماری‌ها :

قارچ، بیماری های ریشه، شپشک و ‌کنه تارعنکبوتی از آفاتی هستند که می‌تواند این گیاه را درگیر کند. در رطوبت زیاد قارچ‌ها ممکن است گیاه را بیمار کنند و سبب ریزش برگ ها و تو پوک شدن ریشه های سطحی گیاه شوند. درباره بیماری ها و درمان جینسینگ ها در مطلب بعدی کاملا توضیح ارائه خواهد شد

ریزش برگ‌ها :

نبود نور کافی، مشکل ریشه در اثر آبیاری زیاد یا زهکشی بد خاک، حمله حشرات یا قارچ،‌ آبیاری کم، درمعرض مستقیم دستگاه تهویه مطبوع قرار گرفتن، واکنش به کود نامناسب و …